Muzeum Regionalne w Siedlcach wydało niezwykle cenny album „Siedlecki fotograf Adolf Ganiewski (Gancwol) 1870-1942”. Jego autorem jest Sławomir Kordaczuk. Promocja połączona z projekcją filmu „Gancwol fotograf” Mariusza Malca oraz spotkanie z wnukiem fotografa Janem Galinowskim odbędzie się 27 stycznia o godz. 18.00 w Muzeum Regionalnym.
W albumie zreprodukowano 425 szklanych negatywów, pozytywów i dokumentów z siedleckiej pracowni fotograficznej Adolfa Ganiewskiego (Gancwola) z XIX i XX wieku. Można znaleźć tutaj fotografie oficerów rosyjskich i niemieckich, parlamentarzystów z naszego regionu, nauczycieli i uczniów siedleckich szkół, żołnierzy garnizonu siedleckiego 1918-1939. Są tutaj również zdjęcia przedstawicieli władz lokalnych, różnych organizacji i stowarzyszeń, portrety kobiet i rodzin. Jeden z rozdziałów poświęcony jest podróżom fotografa po regionie. Są zamieszczone motywy m.in. z Janowa Podlaskiego, Białej Podlaskiej, Sokołowa Podlaskiego i powiatu, Leśnej Podlaskiej, Sarnak, Klimczyc, Korczewa i wielu innych miejscowości dawnej guberni siedleckiej.
Fotografie zostały zreprodukowane w skali 1:1. Książka jest w formacie A-4, oprawiona albumowo, wzdłuż krótszego boku. Wydrukowana w kolorze sepii, oddającej charakter epoki.
Materiał fotograficzny wykonany przez A. Ganiewskiego jest unikatowy w skali kraju pod względem ilościowym, archiwalnym i artystycznym. Fotografowi udało się udokumentować ważne wydarzenia, uroczystości, życie codzienne siedlczan i mieszkańców okolicznych miejscowości oraz architekturę Siedlec i regionu na przestrzeni XIX i XX wieku. W albumie przedstawiono znaczną część zbioru po fotografie. Cały zbiór, który znajduje się w muzeum, liczy bowiem 935 szklanych negatywów.
Z uwagi na tak dużą liczebność zbioru opracowanie tego albumu zajęło autorowi 20 lat żmudnej pracy. Nie była to łatwa praca. Począwszy od identyfikowania osób znajdujących się na fotografiach, spotkań z osobami, które fotografowały się w zakładzie A. Ganiewskiego, aż po opracowywanie i skatalogowanie całego zbioru. Praca autora albumu zaowocowała rozpoznaniem 462 osób z imienia i nazwiska. Należy pamiętać, że te osoby fotografowały się na przestrzeni różnych lat XIX i XX w. i z każdym rokiem będzie coraz trudniej z uzupełnieniem informacji. Dodatkowym utrudnieniem jest fakt, że większość sfotografowanych osób nie pochodziła z Siedlec.
Ponadto w albumie umieszczono historię dziejów fotografii zakładowej przełomu XIX/XX wieku autorstwa Zbigniewa Tomaszczuka oraz artykuł o życiu i historii Żydów siedleckich w opracowaniu Edwarda Kopówki, a także wspomnienie o okolicznościach przekazania cennego zbioru do Muzeum Regionalnego w Siedlcach. Jest tutaj również szczegółowa biografia fotografa, zawierająca informacje o najbliższej i przybranej rodzinie, pracy i funkcjonowaniu zakładu, aż do jego zamknięcia w 1980 r. Intencją autora albumu jest przybliżenie czytelnikom unikatowej kolekcji negatywów – dzieła życia A. Ganiewskiego.
Album wydany został w twardej oprawie na papierze kredowym, w wersji dwujęzycznej polsko-angielskiej, zawiera 464 strony. Spełnił oczekiwania mieszkańców Siedlec i siedlczan rozproszonych po świecie. Jest wydawnictwem najbardziej oczekiwanym i najważniejszym w dziejach siedleckiego muzeum. Cena albumu wynosi 90 zł. Można go zamówić listownie, pocztą e-mail lub telefonicznie u wydawcy (informacje na stronie internetowej www.muzeumsiedlce.art.pl).
* * *
Adolf Gancwol urodził się 27 grudnia 1870 r. , zmarł w sierpniu 1942 r. w Treblince. Fotograf i działacz społeczny, autor setek zdjęć dokumentujących historię Siedlec oraz innych miejscowości Podlasia i Lubelszczyzny. Był synem Marii i Hermana. O jego życiu wiadomo niewiele. Pasję do fotografii prawdopodobnie odziedziczył po ojcu. Od 1895 r. Adolf Gancwol prowadził w Siedlcach zakład fotograficzny. Mieścił się on przy ulicy Ogrodowej 29 (obecnie ul. Sienkiewicza 33). W 1925 r. spolonizował się zmieniając wiarę i nazwisko na Ganiewski. 1 kwietnia 1942 r. został przez Niemców osadzony w siedleckim getcie. Zezwolono mu jednak opuszczać dzielnicę żydowską, aby mógł dalej prowadzić zakład. 22 sierpnia 1942 r. został wywieziony do obozu zagłady Treblinka II i tam zamordowany.
Poza działalnością fotograficzną A. Ganiewski brał aktywny udział w życiu miasta.
Był kierownikiem kina, do którego zapraszał dzieci z ubogich rodzin na darmowe pokazy. Dofinansowywał również sierociniec. Był członkiem Siedleckiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu. Angażował się w działalność oświatową. Był również sekretarzem Koła Przyjaciół Akademika Polskiego i kandydował do Rady Miasta Siedlce.
Sławomir Kordaczuk